Cultuureducatie

Cultuureducatie vergroot de wereld van leerlingen. Het helpt ze bij het ontdekken en ontwikkelen van hun talenten en stimuleert ze om na te denken over kunst en cultuur. Sommige kinderen krijgen van huis uit al veel mee over cultuur, anderen veel minder. Scholen en culturele organisaties kunnen helpen die verschillen op te vangen.

 

 

Doelbewust leren

Cultuureducatie is ‘doelbewust leren over en met kunst, erfgoed en media via gerichte instructie, zowel binnen- als buitenschools’. Leerlingen leren over cultuur door er actief mee bezig te zijn en zelf iets te maken. Ze leren ook van het kijken en luisteren naar cultuuruitingen, van cultuurbezoek en van lezen over cultuur. En door te reflecteren op eigen werk en dat van anderen.

Talenten ontdekken

Cultuureducatie verbreedt de horizon van leerlingen. Ze ervaren dat je ook op een andere manier tegen dingen aan kunt kijken. En het zorgt ervoor dat kinderen hun talenten kunnen ontwikkelen. Iedereen heeft een talent. Maar niet alle kinderen krijgen dezelfde kansen om hun talent te ontdekken en te laten bloeien. Leerkrachten en scholen spelen hier een grote rol in. Zij kunnen het talent van kinderen erkennen en er ruimte voor bieden. En ze kunnen samen met culturele organisaties (naschoolse) culturele activiteiten organiseren. Soms onder schooltijd en soms erna (bijvoorbeeld in de brede school, het IKC of de verlengde schooldag).

Sardes doet veel onderzoek naar cultuureducatie, adviseert over beleid, beroepsprofielen, kwaliteitscriteria en het aanbieden van een inclusief en divers programma.

Beleidsonderzoek

Sardes doet landelijk en lokaal beleidsonderzoek naar cultuureducatie. Door middel van monitoronderzoek laten we de stand van zaken zien op het gebied van cultuureducatie, zoals bijvoorbeeld de doorgaande lijn, de deskundigheid van docenten, samenwerking met de culturele omgeving en borging. Dit onderzoek maakt duidelijk waar nog extra aandacht nodig is om bijvoorbeeld beleidsdoelen te bereiken. Ook evalueren we landelijke regelingen, zoals bijvoorbeeld de regeling ‘Opleiding Cultuurbegeleider’ in opdracht van het ministerie van OCW en de regeling ‘Muziek op de pabo’ in opdracht van het Fonds voor Cultuurparticipatie. De uitkomsten van deze onderzoeken vormen de basis voor toekomstig beleid.

Vakken combineren

Er is veel gaande in het veld van onderwijs en cultuureducatie. Een belangrijke ontwikkeling in de afgelopen jaren, en tegenwoordig een wens van veel scholen, is het combineren van (onderdelen van) cultuureducatie met andere onderwijsonderdelen. Sardes brengt – soms letterlijk met foto’s en film – in beeld hoe je vakken kunt combineren. Bijvoorbeeld muziek en taal, een opdracht van LKCA en de Nederlandse Taalunie. Download de publicatie [hyperlink]. Of leesbevordering en cultuureducatie, in opdracht van LKCA en Stichting Lezen. Download de publicatie.

Beroepsprofielen

Over welke competenties moet een kunstvakdocent in de kinderopvang en het primair onderwijs beschikken? Sardes sprak met een groot aantal kunstvakdocenten van verschillende disciplines om tot een eigentijds beroepsprofiel te komen. Bekijk de publicatie. In het komende schooljaar maakt Sardes nog twee beroepsprofielen: één voor het voortgezet onderwijs en één voor de vrijetijdssector.

Advies

Centra voor de kunsten, maar ook andere organisaties, kunnen bij ons terecht voor advies. Zo adviseerden we Cultuurschakel over de mate waarin hun aanbod inclusief en divers is. En dachten we met NEOS mee over kwaliteitscriteria voor het aanbod en de manier waarop het op de website gepresenteerd wordt.

Meer weten over cultuureducatie?

Bekijk de themapagina over cultuureducatie die Karin Hoogeveen en Carlijn Waaijer schreven voor de website Onderwijskennis.nl van NRO. Hier wordt onder andere ingegaan op:

  • de effecten van cultuureducatie op sociaal-emotionele aspecten van de ontwikkeling;
  • de transfereffecten op andere leergebieden;
  • de effecten van cultuureducatie op creatieve en denkvaardigheden;
  • en de intrinsieke waarde van cultuureducatie: de primaire effecten in samenhang beschouwd.

Publicaties over dit thema: