Sardes en SEO Economisch Onderzoek hebben, in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, een onderzoek uitgevoerd naar de stand van zaken omtrent evidence-informed werken in het funderend onderwijs. Hierbij is gekeken naar hoe vaak en op welke manier wetenschappelijke inzichten worden toegepast in het onderwijs, en waar de uitdagingen liggen.
Wat is evidence-informed werken?
Uit een beknopte (inter)nationale literatuurscan blijkt dat de term ‘evidence-based’ oorspronkelijk uit de medische sector komt en zich richt op het gebruik van wetenschappelijke kennis uit hoogwaardig onderzoek. In het onderwijs spreekt men van ‘evidence-informed werken’, waarbij wetenschappelijke kennis wordt gecombineerd met praktijkervaring en de context van de school.
Bekendheid verschilt binnen onderwijs
De bekendheid met evidence-informed werken varieert binnen het funderend onderwijs, blijkt uit het onderzoek. Schoolleiders zijn het meest vertrouwd met deze werkwijze, vooral in het primair onderwijs. Leraren blijven hier echter bij achter. Ongeveer de helft van het werk in scholen wordt momenteel als evidence-informed beschouwd. Schoolleiders zijn over het algemeen optimistischer over de mate waarin hun scholen evidence-informed werken dan leraren zelf.
Tijdgebrek als grootste knelpunt
Schoolleiders, leraren en interne begeleiders of ondersteuningscoördinatoren zien verschillende knelpunten bij het werken op een evidence-informed manier. De meest genoemde uitdagingen zijn een gebrek aan tijd, het ontbreken van academisch opgeleide leraren en een beperkte samenwerking met wetenschappers. Vooral het tijdgebrek wordt door alle groepen als het grootste obstakel ervaren.
Groeiende steun voor evidence-informed werken
Ondanks de uitdagingen wint evidence-informed werken terrein in het funderend onderwijs. Dit wordt gestimuleerd door de opbouw van een landelijke kennisinfrastructuur en programma’s zoals het Masterplan basisvaardigheden en het Nationaal Groeifondsprogramma Ontwikkelkracht. Hoewel er geen wettelijke verplichting is om evidence-informed te werken, omarmen steeds meer scholen deze werkwijze, vooral voor kernvakken als taal en rekenen-wiskunde.
Verdere stappen nodig voor leraren
Het onderzoek laat zien dat er met name onder leraren en binnen het voortgezet onderwijs nog ruimte is voor verbetering in kennis en motivatie rond evidence-informed werken. Een ’top-down’ benadering lijkt hiervoor niet de juiste weg. In plaats daarvan is een slimme combinatie van maatregelen en activiteiten van zowel bovenaf als onderop nodig. Deze combinatie moet zich richten op opleiding, leiderschap, en betere toegang tot kennisbronnen en methodes om leraren en andere onderwijsprofessionals optimaal te ondersteunen in dit proces.
