Deelname aan betaald aanvullend onderwijs, zoals bijles of huiswerkbegeleiding, kan leiden tot kansenongelijkheid. Maar hoeveel scholen bieden dit aan? En hoeveel leerlingen maken er gebruik van? Dat onderzochten Sardes en SEO Economisch Onderzoek, in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Monitor
Met een monitor is voor schooljaar 2022-2023 in kaart gebracht hoe het aanbod van aanvullend onderwijs eruitziet op scholen in het funderend onderwijs, hoeveel en waarom leerlingen er gebruik van maken en hoeveel hun ouders daarvoor hebben betaald. In totaal hebben 485 basisscholen, 150 middelbare scholen en 4.191 ouders aan de monitor meegewerkt. Via de ouders is informatie opgehaald over 4.430 basisschoolleerlingen en 3.764 middelbare scholieren.
Aanbod op scholen is licht gedaald
Op 26 procent van de basisscholen en 81 procent van de middelbare scholen was het in schooljaar 2022-2023 mogelijk om aanvullend onderwijs te volgen buiten de reguliere lessen. Ten opzichte van schooljaar 2018-2019 betreft dit een lichte daling (was respectievelijk 34 en 84 procent). Scholen dragen veelal zelf de kosten voor het aanvullend onderwijs op school en werken vaak samen met externe partijen om de organisatie uit handen te geven. Zo hopen scholen leraren te ontlasten. Gemeenten voeren (nog) niet op grote schaal beleid op aanvullend onderwijs en spelen vaak geen tot een zeer bescheiden faciliterende rol.
Deelname aan aanvullend onderwijs
Ten opzichte van schooljaar 2018-2019 is deelname aan betaalde vormen van aanvullend onderwijs gedaald, terwijl dat van onbetaalde vormen nagenoeg onveranderd is. Middelbare scholieren maken nog steeds meer gebruik van aanvullend onderwijs dan basisschoolleerlingen (respectievelijk 29 en 17 procent). Kinderen van ouders met een hoog opleidingsniveau of een hoog inkomen maken vaker gebruik van betaald aanvullend onderwijs dan kinderen van ouders met een laag opleidingsniveau of een laag inkomen.
De keuze voor aanvullend onderwijs
Ouders kiezen veelal voor aanvullend onderwijs voor hun kind, omdat het ondersteuning biedt waarvan – naar hun mening – eigenlijk verwacht mag worden dat de school die aan alle leerlingen biedt. Een andere reden is dat bijvoorbeeld bijles, huiswerkbegeleiding of examentraining ondersteuning biedt die ouders thuis zelf niet kunnen bieden.
