In de gemeente Roosendaal ervaren aanbieders van reguliere kinderopvang en voorschoolse educatie (ve) een toename in het aantal jonge kinderen met een extra ondersteuningsbehoefte en/of complexe zorgvraag. Zowel in de omvang als in (uiteenlopende) problematiek. De kinderopvang weet zich door deze verzwaring op de groepen niet altijd raad met deze ondersteunings- en zorgvragen. Daarom vroeg de gemeente Sardes om een verkenning uit te voeren naar behoeften en wensen van verschillende betrokkenen in de kinderopvang en (aanvullende) vormen van passende kinderopvang.
“Onze kinderopvangorganisaties en het consultatiebureau zien meer kinderen dan voorheen met zorgvragen en ondersteuningsbehoeften”, vertelt Jeffrey Quartel. “Dat zorgt voor uitdagingen op de groep. De pedagogisch medewerkers hebben niet altijd de extra tijd om aandacht aan te besteden of zijn niet altijd genoeg in staat om hiermee om te gaan. Of er zijn niet genoeg medewerkers op de groep. Dit gaat ten koste van de andere kinderen.”
Verkenning
Om de grootte en complexiteit van het probleem in kaart te brengen, liet de gemeente een verkenning uitvoeren. “Voordat we aan de slag gaan met passende kinderopvang, wilden wij helder hebben wat de problematiek precies is”, legt Jeffrey uit. “Om hoeveel kinderen gaat het? Hoe zien de ondersteuningsvragen eruit en het huidige zorgaanbod? Wat zijn de behoeften en mogelijkheden? Met die informatie kunnen we een aanpak maken.”
Verdieping
Met behulp van focusgroepgesprekken werden de wensen en behoeften van alle relevante stakeholders uit het veld door Sardes in kaart gebracht. Van kinderopvangorganisaties en aanbieders van voorschoolse educatie, tot de ouders, jeugdhulpverlening, jeugdgezondheidszorg, het samenwerkingsverband passend onderwijs, de medisch kinderdagverblijven en de gemeente.
Landschap
Samen met deskresearch vormde de focusgesprekken met stakeholders (o.a. aanbieders, pedagogisch medewerkers, ouders, jeugdhulpverlening, jeugdgezondheidszorg) een goed beeld van de problematiek, het huidige aanbod en de oplossingsrichtingen. “Sardes heeft het landschap helder in kaart gebracht. Het aanbod is heel divers. Je ziet dat de ene aanbieder al heel inclusief werkt en best veel professionals in dienst heeft die met de zorg- en ondersteuningsvragen aan de slag kunnen. Anderen hebben daarin juist een basisniveau. De verschillen zijn groot, maar dat maakt ook dat ze juist van elkaar kunnen leren.”
Scenario’s
De oplossingsrichtingen werden door Sardes in de vorm van toekomstgerichte scenario’s beschreven. Deze scenario’s zijn in een interactieve werksessie met de gemeente en stakeholders besproken. Samen hebben zij een voorkeursscenario gekozen waar ze de komende periode mee aan de slag gaan.
“Wij kunnen als gemeente wel voor een scenario kiezen, maar het zijn de aanbieders die het moeten doen”, legt Jeffrey uit. “Als je geen draagvlak hebt, dan zul je je doelen minder goed bereiken. Daarom zijn de aanbevelingen met het veld afgestemd en hebben we samen een voorkeursscenario gekozen. Dit plan is echt van ons samen en gaan dit samen doen.”
Samen
Die gezamenlijke aanpak smaakt naar meer, vertelt Jeffrey. “Uit de bijeenkomst van Sardes zagen we dat het goed is dat mensen elkaar zien, weten wie waarvan is en met elkaar van gedachten wisselen. We gaan nu structureel zo’n netwerk optuigen, zodat we blijvend kennis uitwisselen om elkaar te helpen.”
Aan de slag
De eerste vervolgstappen naar een passend kinderopvangaanbod zijn al genomen. “Sardes heeft ons handvatten gegeven op beleidsniveau, maar ook praktische tools om echt aan de slag te gaan.” Op basis daarvan heeft de gemeente een eerste behoefteninventarisatie gedaan bij de voorschoolse educatie, naar de wensen voor een trainingsaanbod (niveau 1 – stevige basisondersteuning). Ook kijkt zij of er matches gemaakt kunnen worden tussen voor- en vroegscholen, zodat de doorgaande lijn optimaal benut wordt. Voor niveau 2 – opvang met een ‘plus’ – biedt de gemeente een incidentele subsidie voor de voorschoolse educatie. Vanaf 2026 komt er structureel in de subsidieregeling ruimte voor kleinere groepen, extra handjes of de inhuur van een specialist voor de voorschoolse educatie.
Inclusief
Voor de kinderen die een ander aanbod nodig hebben wordt er gekeken naar een inclusieve oplossing. Binnen 5 jaar hoopt de gemeente een compleet inclusief kinderopvangaanbod te kunnen bieden. “Ons uiteindelijke doel is dat alle kinderen de zorg en ondersteuning krijgen die zij nodig hebben en gewoon naar de kinderopvang kunnen gaan”, vertelt Jeffrey.
